Noks Nauta (IHBV) en Ido van der Waal (Altena advies, Den Haag)
Algemeen
De 31e jaarlijkse conferentie van SENG (Supporting the Emotional Needs of the Gifted), www.sengifted.org, vond plaats in Orlando, Florida. SENG bestaat nu 30 jaar. De organisatie is opgericht door James Webb. Ze hebben een bestuur met vooral mensen die zich bezighouden met onderwijs en hoogbegaafde kinderen. Allemaal uit de USA, maar sinds kort zit er één iemand uit Nieuw Zeeland in. De deelnemers waren zowel professionals (psychologen, psychotherapeuten, onderwijsontwikkelaars en leerkrachten) als ouders van HB kinderen. Voor de kinderen was er een apart programma en ook voor sommige professionals waren er aparte sessies. In de zes parallelsessies die er daarnaast steeds waren in zaaltjes waar 50 mensen in konden, was er steeds één op het gebied van ‘gifted adults’.Onze eigen presentaties
Vanuit het IHBV gaven we drie presentaties. De PPts zijn voor geïnteresseerden te vinden op de Engelse pagina van het IHBV.
Noks Nauta gaf op de eerste ochtend een interactieve presentatie over Gifted seniors: ‘Not everyone is average’. De deelnemers vonden het heel interessant én zinvol! Dat kan nog wel leiden tot zinvolle contacten en kennisverspreiding over de grens.
Ido van der Waal en Noks Nauta presenteerden een sessie over arbeidsconflicten van hoogbegaafden. Aan de hand van een rollenspel, waarin Ido de leidinggevende speelt en Noks het verhaal van haar eigen arbeidsconflict gaven ze weer hoe een conflict ontstaat, terwijl de hoogbegaafde alleen maar goed wil doen… Dat bleek zeker herkend te worden. De interactie met de deelnemers ging goed en men vertelde veel persoonlijke dingen. De inhoud en de processen van de arbeidsconflicten kwamen behoorlijk overeen met de NL situatie. Alleen word je in de USA sneller ontslagen als je lastig bent. Het door Ido op basis van eigen onderzoek geschetse model in fasen bleek zeer herkenbaar.
Op zondag verzorgde Noks Nauta een workshop ‘Gifted at the doctor’. Er waren ruim 10 mensen (later nog wat meer) in de zaal, en het bleken vooral presenters te zijn. Iedereen deed erg goed mee in de interactie. De ervaringen die we in Nederland op dit gebied hadden verzameld in een workshop op het Festival van Talent in maart 2013, werden hier geheel herkend. Het gaf een goede stimulans om door te gaan met dit thema. Dat betekent nog wat ervaringen uit andere landen gaan verzamelen en willen proberen een artikel hierover te gaan publiceren. Daarmee willen we het thema op de agenda krijgen en daarna pakt hopelijk iemand het verder op om gedegen onderzoek te gaan doen.
Persoonlijke impressies
De kennis over hoogbegaafdheid bij volwassenen was hier nog erg beperkt. Men gebruikt ook kennis uit Nederland, zo hoorden we, en heeft veel waardering voor wat wij (met een klein groepje mensen uit een klein land) op dit terrrein aan het ontwikkelen zijn. We kregen de indruk dat wij in eerste instantie als Europeanen nog wel wat argwanend werden bekeken, maar dat wij, naarmate de conferentie voortschreed, meer werden gewaardeerd en dat mensen meer interesse in ons en in de kennis vanuit Nederland gingen tonen.
Over hoogbegaafdheid praat je in de USA niet gemakkelijk, je loopt er niet mee te koop en schaamt je er soms een beetje voor. In een competitieve maatschappij zoals in de VS verbaast ons dat misschien, maar we begrepen uit gesprekken dat het te verklaren valt doordat het gedrag van sommige hoogbegaafden teveel afwijkt van de norm. Hoogbegaafde kinderen stellen veel te veel en te lastige vragen in de klas en worden hierdoor als moeilijk ervaren. De ouders worden hierdoor in een lastig parket gebracht en kinderen krijgen een andere behandeling, alsof het gaat om kinderen met een bijna medische beperking. De kinderen gaan hierop dan weer op reageren.
Omdat men zich schaamt voor het praten over ‘giftedness’ werd gezegd: ‘Don’t say the G-word’. Webb spreekt over ‘Bright Minds’ of over de ’Grasshoppers of life, hopping from leaf to leaf’.
De presentaties waren bijna allemaal erg ‘zendend’. Bijna alle presentaties bestonden uit lange series sheets met veel te veel tekst en nauwelijks interactie. Soms kwam men zelfs tijd tekort. De deelnemers spreken de presenter eigenlijk niet tegen. De Amerikaanse cultuur schrijft voor dat je iemand uit laat praten voordat je reageert, zo hoorden we. Dat sluit aan bij wat we hoorden over hoe lastig hoogbegaafde kinderen worden gevonden.
Veel thema’s werden gepresenteerd rond de problemen van hoogbegaafden en nauwelijks over de positieve kanten. Het kan komen doordat SENG is opgericht vanuit problematiek. Ook veel over de dubbele diagnoses, ‘twice exceptional’. De key note van Temple Grandin, die zich inzet om bekendheid te geven aan autisme in combinatie met hoogbegaafdheid, was hier een voorbeeld van.
Nog wat uitspraken die we hoorden
- They aren’t aliens (ouders over hun hoogbegaafde kinderen)
- The tall puppy syndroom. (Wikipedia: to describe a social phenomenon in which people of genuine merit are resented, attacked, cut down, or criticized because their talents or achievements elevate them above or distinguish them from their peers.)
- I have learned tot test the environment carefully before talking about giftedness and its challenges. It’s very uncomfortable to, for example, advocate for additional resources for gifted kids and be dismissed or laughed at. In general, I do not think one can speak openly about this. Mainly people are not well informed, people usually see (giftedness) as a measure of value and this is an error and a problem of communication. It is a question of information, culture and above all, not awakening envious feelings in others. (Uitspraken van twee ouders uit het ‘Gifted Identity’ onderzoek van Sharon Duncun & Grace Malonai: Cultural Impact on Gifted Self Perception)